Bệnh viêm não Nhật Bản

• Thông tin chung
  - Tác nhân gây bệnh: Vi rút viêm não Nhật Bản (VNNB). Vi rút không bị phá hủy ở pH: 7-9. Vi rút bị bất hoạt nhanh ở 50oC, ở 37oC sẽ bị bất hoạt chậm. Vì trên bề mặt của vi rút có lipid nên rất nhạy cảm với các chất dung môi hoà tan mỡ như ête, desoxycholat natri. Vi rút bị bất hoạt nhanh bởi tia tử ngoại.
  - Phương thức lây truyền: Lây truyền từ động vật (chủ yếu là lợn và chim) sang người qua muỗi đốt (muỗi Culex, chủ yếu là muỗi Culex tritaeniorhynchus).
  - Triệu chứng: Sốt cao, nôn, rối loạn vận động (gồng vặn người từng cơn, run rẩy, múa giật, co giật), tăng tiết đờm rãi, nói khó, ngủ gà gật, mất trí nhớ, lơ mơ, li bì, hôn mê. Có thể không có triệu chứng.
  - Biến chứng: Để lại di chứng liệt cứng, di chứng thần kinh (không nói được, rối loạn tính cách, thiểu năng trí tuệ…), tử vong.
• Vắc xin dự phòng

  STT	Tên thương mại	Nhà sản xuất	Bản chất	Lịch tiêm	Đường tiêm
  1	JEVAX	Công ty TNHH MTV Vắc xin và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH)	Được sản xuất từ não chuột gây nhiễm vi rút viêm não Nhật Bản chủng Nakayama. Huyền dịch vi rút được xử lý với protamin sulfat, bất hoạt bằng formalin, cô đặc bằng siêu lọc và sau cùng tinh chế bằng siêu ly tâm.	Liều dùng: - Từ 12 tháng đến 36 tháng: 0,5 ml - Trên 36 tháng: 1 ml Lịch tiêm: • Lịch tiêm cơ bản: - Mũi 1: Từ 12 tháng trở lên. - Mũi 2: Sau mũi tiêm thứ nhất 1-2 tuần. - Mũi 3: Sau mũi thứ nhất 1 năm. • Lịch tiêm nhắc lại: 3 năm nhắc lại một lần để duy trì khả năng miễn dịch.	Tiêm dưới da
  2	RS.JEV	Chengdu Institute of Biological Products Co.Ltd (Trung Quốc)	Chế phẩm vắc xin sống giảm độc lực được nuôi cấy trên tế bào thận chuột. Sau khi nuôi cấy và thu hoạch, hỗn dịch vi rút được thêm chất ổn định và làm đông khô.	Liều dùng: 0,5 ml Lịch tiêm: • Lịch tiêm: - Mũi 1 lúc 12 tháng tuổi. • Lịch tiêm nhắc lại: - 1 mũi lúc 2 tuổi.	Tiêm dưới da
  3	IMOJEV	Sanofi Pasteur (GPOMerieux Biological Products, Thailand)	Vắc xin sống giảm độc lực, tái tổ hợp; nuôi cấy trên tế bào Vero	Liều dùng: 0,5ml. Lịch tiêm: • Lịch tiêm cơ bản: Trẻ từ 9 tháng tuổi trở lên: 1 mũi • Lịch tiêm nhắc lại: 1-2 năm sau mũi đầu tiên. - Không cần tiêm nhắc sau mũi cơ bản ở người >18 tuổi.	Tiêm dưới da
  4	JEEV	BIOLOGICAL E. Limited (Ấn độ)	Vắc xin tinh khiết, bất hoạt chứa vi rút viêm não Nhật Bản chủng SA 14- 14-2, được nuôi cấy trên tế bào Vero và bất hoạt bằng formalin	Liều dùng: 0,5 ml. • Trẻ từ 1 tuổi đến 3 tuổi: 3mcg/0,5ml • Từ 3 tuổi đến 49 tuổi: 6mcg/0,5ml Lịch tiêm: • Lịch tiêm cơ bản: 2 mũi cách nhau 28 ngày. • Lịch tiêm nhắc lại: Người từ 18 – 49 tuổi nên tiêm 1 mũi nhắc lại sau mũi 2 từ 12-14 tháng. - Có thể tiêm nhắc 1 mũi JEEV với người đã tiêm liều cơ bản vắc xin JEVAX	Tiêm bắp
• Chống chỉ định
  - Những người quá mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của vắc xin, bao gồm cả tá dược và gentamicin sulfate.
  - Bệnh tim, thận hoặc bệnh gan, bệnh tiểu đường hoặc suy dinh dưỡng, bệnh ung thư máu và các bệnh ác tính nói chung.
  - Người đang bị sốt cao.
  - Phụ nữ có thai và cho con bú.
  - Những người miễn dịch yếu, chức năng miễn dịch suy giảm hoặc đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch.
  - Những người bị bệnh về não, bệnh động kinh không kiểm soát được và các bệnh thần kinh khác.
  
  Tác dụng không mong muốn
  - Phản ứng thông thường: Đau, sưng, nóng nhẹ tại chỗ tiêm.
  - Phản ứng nặng: Sốt cao, phát ban dị ứng, sốc phản vệ, ban xuất huyết dị ứng, phù mạch thần kinh.
  
  Những điều cần lưu ý
  - Sử dụng thận trọng cho những người có tiền sử bị ngất hoặc trong gia đình có người từng bị ngất, những người mắc bệnh mạn tính, người có tiền sử bệnh động kinh, bị dị ứng, phụ nữ đang trong thời kỳ cho con bú.
  - Sử dụng vắc xin ngay sau khi mở, nếu không bảo quản vắc xin ở 2-80C và sử dụng trong vòng 30 phút, bỏ phần vắc xin thừa nếu có.
  - Việc tiêm chủng cần hoãn ít nhất 3 tháng sau khi tiêm globulin miễn dịch.
  - Không tiêm vắc xin trong vòng 1 tháng trước hoặc sau khi tiêm vắc xin sống khác (áp dụng với RS.JEV hoặc Imojev).
  - RS.JEV: Sản phẩm là vắc xin sống giảm độc lực, không khuyến cáo sử dụng trong thời gian có dịch bệnh này.
  - Imojev cũng có thể được sử dụng để tiêm nhắc lại trên trẻ em trước đó đã được tiêm vắc xin Viêm não Nhật Bản bất hoạt để tạo miễn dịch cơ bản, theo thời gian được khuyến nghị đối với liều nhắc lại của vắc xin viêm não Nhật Bản bất hoạt.
  - Liều cơ bản của vắc xin Jevax là 3 mũi theo lịch, khi chưa đủ 3 mũi thì không được tính là đủ liều cơ bản.